دانشنامه سیب دانشنامه سیب ! دکوراسیون داخلی، پزشکی و زندگی روزمره
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
بیماری‌های طحال، درد در ناحیه نزدیک معده، ضعف عمومی و کم خونی را در پی دارند. حتی این امکان هم وجود دارد که منجر به پارگی طحال شوند، بنابراین در صورت ابتلا به بیماری‌های طحال رعایت برخی نکات ضروری است.
جالب است بدانید طحال یکی از اعضای کوچک بدن است، می‌توان گفت به اندازه یک مشت است، اما به واسطه برخی عارضه‌ها می‌تواند بسیار بزرگ‌تر شود. پیش از آن که به درمان بزرگ شدن طحال بپردازیم، خوب است ابتدا با این عضو آشنا شوید.
طحال چیست؟ (spleen)
طحال عضو کوچکی در داخل قفسه سینه سمت چپ شما است که پشت معده قرار دارد. طحال عضوی از سیستم لنفاوی بدن است و چندین وظیفه مهم برای حفظ سلامت بدن دارد. وظایف طحال عبارتند از:
- ذخیره و فیلترسازی خون
- ساخت گلبول‌های سفید جهت جلوگیری از نفوذ عفونت به بدن
- فیلتر کردن سلول‌های قدیمی و آسیب‌دیده در بدن دفع سموم بدن
خوب است بدانید بسیاری از بیماری‌ها، اختلالات و صدمات می‌توانند بر عملکرد طحال تاثیرگذار باشند و پارگی طحال می‌تواند کشنده نیز باشد، در نتیجه اگر علائمی دارید که مشکوک به بیماری‌های مرتبط با طحال است باید جهت بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
چرا طحال بزرگ می‌شود؟
دلایل مختلفی می‌تواند روی بزرگ شدن طحال و تغییر سایز آن تاثیرگذار باشد. برخی از شایع‌ترین و رایج‌ترین این دلایل عبارتند از:
عفونت‌ها
عفونت‌های ویروسی مانند مونونوکلئوز و اچ‌آی‌وی، عفونت‌های باکتریایی مانند سل و اندوکاردیت و عفونت‌های انگلی مانند مالاریا و توکسوپلاسموز بر عملکرد طحال تاثیر منفی دارند. این عفونت‌ها موجب تولید بیش از حد آنتی‌بادی‌ها و سلول‌های ایمنی (هیپرپلازی) می‌شوند.
بیماری‌های التهابی
بیماری‌های التهابی مانند لوپوس، سارکوئیدوز و آرتریت روماتوئید می‌توانند روی بزرگ شدن طحال تاثیر بگذارند.
اختلالات متابولیک ارثی
از عوارض بیماری‌های مانند نیمن پیک، گوچر و بیماری سلول داسی‌شکل، بزرگی طحال است.
کاهش جریان خون
در برخی موارد جریان خون در ورید طحال کاهش می‌یابد و در نتیجه آن طحال بزرگ خواهد شد. امکان دارد این شرایط با بیماری‌هایی نظیر کبد و فشار خون همراه باشد. زمانی که توانایی تخلیه خون کاهش یابد، با برگشت خون در سیستم ورید، به طحال فشار وارد می‌شود و در نتیجه بزرگ‌تر خواهد شد.
سرطان
سرطان‌های خون مانند لوسمی یا نئوپلاسم‌های میلوپرولیفراتیو و لنفوم‌ها می‌توانند با سلول‌های خارجی که به تکثیر ادامه می‌دهند به طحال نفوذ کنند.
سرطان خود طحال نیز ممکن است به بزرگی آن بینجامد که به آن سرطان اولیه می‌گویند.
آیا بزرگ شدن طحال درمان دارد
راه‌های مختلفی برای درمان طحال بزرگ شده وجود دارد، اما مسئله مهم این است که درمان طحال به عامل ایجادکننده آن بستگی دارد، به عنوان مثال اگر عفونت دچار عفونت باکتریایی هستید برای درمان باید از شامل آنتی‌بیوتیک استفاده کنید. در ادامه انواع راه‌های درمان این مشکل را بررسی خواهیم کرد:
اگر طحال بزرگ شده‌ای دارید، اما علائمی از خود نشان نمی‌دهید و نمی‌توان علت آن را پیدا کرد، ممکن است پزشک پیشنهاد کند که تا بروز علائم منتظر بمانید. در صورتی که علائمی از خود نشان دهید، طی ۶ تا ۱۲ ماه یا زودتر لازم است که برای ارزیابی مجدد و رسیدگی به پزشک مراجعه کنید.
جراحی برداشتن طحال
بیشتر مواقع اگر به موقع برای درمان بزرگ شدن طحال مراجعه کنید، جراحی و برداشتن طحال ضرورت ندارد؛ اما زمانی که بزرگ شدن طحال، عوارض جدی از خود نشان دهد و یا اینکه امکان درمان آن وجود نداشته باشد، احتمال دارد برداشتن طحال (طحال برداری) یک گزینه مناسبی برای شما باشد. در موقعیت‌های مزمن یا بحرانی، ممکن است بهترین راه برای بهبود و درمان عمل جراحی باشد.
برای حذف طحال بررسی دقیق و کامل همه جوانب ضرورت دارد. البته که امکان زندگی فعال بدون طحال وجود دارد، اما پس از برداشتن طحال احتمال مبتلا شدن به عفونت‌های جدی که زندگی را تهدید کند و خطر جانی داشته باشد، بیشتر است.
یکی از خطراتی که مبتلایان به بزرگی طحال را تهدید می‌کند پارگی طحال است. این مورد را بدانید که اگر طحال پاره شود امکان دارد خونریزی متوقف نشود و جان فرد به خطر بیفتد. در نتیجه باید درمان بزرگ شدن طحال را جدی بگیرید.
آیا بزرگ شدن طحال خطرناک است؟
همان‌طور که گفتیم اگر فرد مبتلا به بیماری بزرگی طحال، به موقع به پزشک معالج مراجعه نکند این عارضه می‌تواند خطرناک باشد به همین دلیل پزشکان، بیماران را از فعالیت‌های پرخطر که موجب پاره شدن طحال می‌شود منع می‌کنند چرا که در صورت پاره شدن طحال، جان فرد مبتلا به خطر می‌افتد.
در ادامه علائمی که نشان‌دهنده ابتلا به بزرگ شدن طحال است را بررسی خواهیم کرد:
افراد مبتلا، توانایی خوردن یک وعده کامل را ندارند، معمولا احساس ناراحتی و پر بودن دارند و اشتها ندارد، در شانه چپ و بالای شکم سمت چپ، احساس درد دارند، بدون اینکه وعده غذایی داشته باشند احساس سیری دارند، کاهش وزن قابل توجه در این افراد مشاهده می‌شود، احساس خستگی دائم دارند. در موقعیت‌های مختلف به آسانی دچار خونریزی می‌شوند به طوری که مشاهده کم خونی در این افراد زیاد است.
در نظر داشته باشید که اگر دردی شدید حس می‌کنید و یا زمانی که عمیق نفس می‌کشید درد زیادی را حس می‌کنید، باید هر چه سریع‌تر برای بررسی احتمال بزرگی طحال به پزشک معالج خود مراجعه کنید.
غذاهای مضر برای طحال بزرگ
هیچ مطالعه‌ای مستقیما رابطه بین رژیم غذایی و خطر بزرگ شدن طحال را بررسی نکرده است؛ اما بر اساس آخرین تحقیقات رژیم غذایی ناسالم دلیل شناخته شده‌ای برای طحال بزرگ نیست، با این حال رژیم غذایی نامناسب و سبک زندگی غلط می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های دیگری که باعث بزرگ شدن طحال می‌شوند را افزایش دهد، برای مثال بیماری کبد چرب غیر الکلی که با چربی اضافی ذخیره شده در کبد مشخص می‌شود، با طحال نیز مرتبط است. در ادامه لیستی از مواد غذایی که بهتر است پس از ابتلا به بیماری بزرگی طحال، مصرف آن‌ها را کاهش دهید ذکر می‌کنیم:
- غذاهای سرخ شده
- گوشت‌های فراوری شده
- نوشابه‌های رژیمی
- محصولات لبنی
- غذاهای تند
- کافئین
- میان‌وعده‌های پر کالری
برای درمان بزرگی طحال به چه دکتری مراجعه کنیم؟
در صورتی که هر یک از علائمی که بالاتر ذکر کردیم را حس کردید، حتما برای درمان بزرگ شدن طحال به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید، پزشک متخصص ابتدا شما را معاینه اولیه کرده و ضمن ارجاع شما برای آزمایش و تصویربرداری، داروهایی نیز تجویز می‌کند، احتمالا طی این مدت با صلاحدید پزشکتان رژیم غذایی خاصی را باید رعایت کنید.
پس از بررسی نتایج آزمایش و تصویربرداری، پزشکتان دارودرمانی دقیق‌تری را آغاز می‌کند و چنانچه نیاز باشد شما را به متخصص جراحی ارجاع می‌دهد، در نهایت پس از مشخص شدن نتایج داروها و آزمایشات پزشکتان در مورد نیاز یا عدم نیاز به جراحی تصمیم گیری خواهد کرد.
