دانشنامه سیب دانشنامه سیب ! دکوراسیون داخلی، پزشکی و زندگی روزمره
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
شکستگی یکی از دردناک ترین و پردردسرترین مصدومیت هایی است که در طول عمر برای انسان رخ می دهد و در این میان، شکستگی مچ پا نسبت به سایر شکستگی ها محدودیت های بیشتری را برای مصدوم رقم می زند. در این مطلب می خواهیم نگاهی به عوامل موثر در شکستگی مچ پا تا درمان آن بپردازیم.
درباره آناتومی مچ باید گفت چهار استخوان کنار یکدیگر مچ پا را تشکیل می دهد. در قسمت بالایی استخوان های درشت نی (tibia) و نازک نی (fibula) قرار گرفته‌اند و بین آن ها مفصل تیبیوفیبولار تحتانی قرار دارد.
مجاورت استخوان های درشت نی و نازک نی در کنار هم یک ناحیه فرورفته را ایجاد می کند، در قسمت بالایی این ناحیه سطح زیرین استخوان درشت نی قرار می گیرد که Plafond نام دارد و طرفینش را قوزک های داخلی و خارجی تشکیل می دهند.
در قسمت داخلی این ناحیه فرورفته استخوانی به نام تالوس (Talus) قرار دارد، از مجاورت این سه اسخوان مفصل تالوکرورال Talocrural یا Ankle joint تشکیل می شود که به صورت لولایی عمل می کند.
همین حد از تشریح آناتومی مچ پا نشان می دهد که چرا شکستگی این ناحیه تا این اندازه دردناک و دردسرساز است، در حقیقت این ناحیه از بدن محل اتصال چندین استخوان و مفصل است که از سویی باعث مقاومت این ناحیه برای تحمل وزن بدن و از سویی دیگر باعث انعطاف پذیری برای حرکت شده است، پس طبیعتی است هرگونه آسیب به یکی از این اندام ها انسان را دچار مشکل اساسی کند.
چه عواملی می‌تواند باعث شکستگی مچ پا شود؟
وقتی صحبت از شکستگی می شود اولین گزینه‌ای که به ذهن می آید ضربه محکم یا سقوط از ارتفاع است، اما آیا فقط ضربه می تواند باعث شکستگی مچ پا شود؟ با هم این عوامل را مرور می کنیم.
- ضربه یا سقوط از ارتفاع: همانطور که گفته شد، اولین مظنون تمامی شکستگی‌ها ضربه یا سقوط از ارتفاع است، ضربه‌های ناگهانی با شدت بالا به دلیل فشاری که بر استخوان‌ها و نواحی فرورفته مچ پا وارد می‌کند به آسانی می‌تواند منجر به شکستگی شود.
- پیچ خوردگی یا Tweaking: همانطور که گفته شد مچ پا به دلیل ماهیت عملکردی‌اش عضوی منعطف است و میتوان آن را در حالات مختلف تا حدود 50 درجه چرخاند، اما می‌دانستید همین ویژگی مفید، مچ پا را آسیب‌پذیر هم کرده است؟ به طور کلی اگر در حرکتی ناگهانی، مچ پا بیش از ظرفیت مفاصل‌اش و یا در جهتی غیر از جهت اصلی‌اش حرکت کند ممکن است دچار آسیب شود چیزی که به آن اصطلاحا پیچ خوردگی می‌گویند، پیچ خوردگی‌ها ممکن است خفیف یا شدید باشد. در موارد خفیف با کمی استراحت و کمپرس آب سرد و ورزش دادن عضو، مشکل حل می‌شود در برخی موارد شدیدتر نیاز به آتل‌بندی یا حتی گچ گرفتن عضو است و اگر تشخیص پزشک شکستگی باشد، بسته به شدت آن از گچ گرفتن تا جراحی ممکن است تجویز شود.
- ترکیدگی استخوان: لابد شنیده‌اید که قطره آب سنگ را هم سوراخ می‌کند! این قاعده درباره اعضای بدن ما نیز صادق است، بسیاری از آسیب های جزئی که برای ما رخ می‌دهد و بی‌تفاوت از کنار آن ها می‌گذریم، کم کم روی هم انباشت شده و ناگهان مشکلی بزرگ را رقم می‌زنند، درست مثل پیچ خوردگی‌های مکرر یا ضرباتی که در ورزش به مچ پا وارد می‌شود و با اندکی استراحت به رسیدگی به آن خاتمه می‌دهیم، غافل از اینکه همین آسیب دیدگی‌های کوچک روزی به مشکلی بزرگ تبدیل می‌شوند.
- ضعف استخوان: دلیل بعدی شکستگی، ضعف استخوان است، بسیار دیده‌ایم که در اطرافیان سالمندمان شکستگی‌هایی با کوچکترین ضربه رخ می‌دهد، دلیل این موضوع چیزی نیست جز ضعف یا پوکی استخوان، هر چند که عواملی چون سن بالا و عوامل ژنتیکی در پوکی استخوان اثرگذار است، اما می توان با تغذیه و فعالیت بدنی مناسب تا حد زیادی از وقوع آن پیشگیری کرد.
جوش خوردن شکستگی مچ پا
هر چند امیدواریم هیچ وقت نیازی به خواندن این متن نداشته باشید، اما به هر حال در طول زندگی حوادثی برای همه ما رخ می‌دهد که اجتناب ناپذیر است، در ادامه می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم که چگونه میتوان جوش خوردگی مچ پا را بعد از شکستگی، تسریع کرد:
- استراحت: اولین عامل اثرگذار در بهبودی سریع‌تر، استراحت دادن به عضو شکسته است، درک می‌کنیم که استراحت طولانی مدت سخت و گاهی غیرممکن است اما باید بدانید برای بازگشت سلامتی خود نیاز دارید با عضو آسیب دیده مدارا کنید، پس اگر استراحت مطلق برایتان مقدور نیست، حتما از عصای کمکی برای حرکت استفاده کنید، حتی پیشنهاد می‌کنیم اگر به ویلچر دسترسی دارید در مکان‌هایی که ناچار به حرکت هستید از ویلچر استفاده کنید، کارهای غیر ضروری را به تعویق بیاندازید و اگر ممکن است در طول مدت درمان همراه با فرد کمکی از خانه خارج شوید، قبل از رفتن به هر جایی ابتدا تصور کنید در چه موقعیت‌هایی ممکن است به کمک نیاز داشته باشید و در این باره بیندیشید.
- کمپرس گرم: گرم نگه داشتن ناحیه آسیب دیده باعث گشادی رگ‌های خونی شده و جریان خون را تقویت می‌کند، همین امر سفتی عضلات را کاهش داده و به آرام شدن درد آن کمک می کند.
- بالا بردن پاها: پاها را بالا برده و در حالت بی حرکت قرار دهید، همین کار ساده باعث کاهش تورم می‌شود برای این کار بالشتک یا بالشتی زیر پا قرار دهید.
- تغذیه: از مهمترین عوامل موثر در بهبود آسیب دیدگی، تغذیه مناسب و کافی است، این موضوع را در ادامه به صورت مشروح توضیح می‌دهیم.
برای شکستگی مچ پا چی بخوریم
همانطور که ذکر شد، تغذیه مناسب و تقویت بدن نقش موثری در بهبودی سریع‌تر ناحیه شکستگی دارد، مواد ویتامین‌دار و پروتئین‌دار در کنار داروهای تجویز شده توسط پزشک مواردی است که باید در رژیم غذایی خودتان بگنجانید، در ادامه به صورت مفصل این موارد را بررسی می کنیم.
- ویتامین D و کلسیم: ویتامین D و کلسیم دو عنصر مهم در سلامت استخوان هستند. توصیه می‌شود رژیم غذایی خود را به گونه‌ای تنظیم کنید که حاوی منابع غنی از ویتامین D و کلسیم باشد. منابع غنی از ویتامین D شامل ماهی‌های چرب (مانند ماهی سالمون)، تخم‌مرغ، شیر و محصولات لبنی است. منابع غنی از کلسیم شامل سبزیجات تاریخچه‌دار (مانند خردل، بروکلی و کلم)، لوبیا سبز، شیر و محصولات لبنی و ماهی هستند.
- غذاهای پروتئینی: پروتئین‌ها نقش مهمی در بهبود سلامت استخوان‌ها دارند. مصرف منابع سالم پروتئین مثل گوشت، ماهی، مرغ، تخم‌مرغ، لوبیا و نخود سبز می‌تواند استخوان‌ها را تقویت کند.
- مواد ضد التهاب: برخی مواد غذایی ضد التهابی ممکن است به بهبودی سریع‌تر و کاهش التهاب مرتبط با شکستگی کمک کنند. موادی مانند زنجبیل، کرفس، بروکلی، گیاهان دارویی و آناناس از این دسته اند. مصرف غذاهای ضد التهابی ممکن است در کنار درمان های سنتی دیگر مفید باشد.
- مواد مغذی دیگر: از مصرف مواد مغذی دیگری مانند آهن (موجود در گوشت قرمز، سبزیجات) و ویتامین های گروه B (موجود در ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات و تخمه) نیز می‌توانید بهره ببرید، زیرا این مواد غذایی ممکن است در فرآیند بهبودی درد و روند ترمیم استخوان‌ها مفید باشد.
توجه کنید در کنار لزوم مصرف مواد غذایی مفید باید از مصرف الکل و دخانیات به شدت پرهیز نمایید چرا که بهبود ناحیه آسیب دیده را به تاخیر می‌اندازد.
علائم جوش خوردن استخوان مچ پا
طبیعتا محدودیت‌های ناشی از گچ پا و در کنار آن دردی که تحمل کرده اید شما را خسته کرده و هر لحظه به دنبال خلاص شدن از دست گچ مزاحم و عصا هستید، اما کمی تامل کنید، گاهی برخی بیماران بعد از این که مدتی درد احساس نمی کنند یا حس می کنند می‌توانند روی پای خود راه بروند بدون مشورت پزشک اقدام به باز کردن گچ پا می‌کنند اقدامی که چند روز بعد باعث پشیمانی آن‌ها می‌شود، به طور کلی جوش خوردن ناحیه شکسته علائمی را به همراه دارد، اما صرف وجود این علائم مجوزی برای اقدامات خارج از دستور پزشک نیست.
پس از بهبود نسبی محل شکستگی به تدریج درد کاهش می یابد، از سویی دیگر پای شما قادر به تحمل مقداری از وزن‌تان شده و دامنه حرکتی آن افزایش می‌باید. در این حالت اگر بتوانید ناحیه شکسته شده را مشاهده کنید کاهش کبودی و تورم را نیز شاهد خواهید بود.
مجددا تاکید می کنیم به هیچ عنوان پس از مشاهده این علائم بدون مشورت پزشک اقدامی نکنید و حتما به پزشکتان مراجعه کنید، گاهی اوقات علی رغم ظاهر شدن علائم بهبودی پزشک شما تشخیص می دهد که لازم است مدتی دیگر عضو آسیب دیده در گچ باشد.
خشک شدن مچ پا بعد از شکستگی
در اکثر اوقات پس از شکستگی مفاصل و بهبودی آن شاهد شکایت بیماران از خشکی مچ پا هستیم، خشکی مفصل شکسته شده پس از بهبودی، به این علت است که عضلات و تاندون‌های اطراف مفصل به دلیل آسیب وارده و همچنین عدم فعالیت در زمان درمان تحلیل رفته و خشک و سخت شده اند، این وضعیت می‌تواند منجر به کاهش دامنه حرکت مفصل و درد شود، البته نگران نباشید، پزشک شما از این موضوع آگاه است و برای شما دستورالعمل های مقتضی را صادر خواهد کرد، اما به طور کلی میتوان گفت فیزیوتراپی ناحیه آسیب دیده، استفاده از پماد و روغن های مخصوص و دارو درمانی از جمله توصیه‌های پزشکان است.
راه رفتن بعد از شکستگی مچ پا
بعد از بهبودی به تدریج مفصل پای شما توان از دست داده را بازیابی خواهد کرد، اهمیت دارد که در این بازه زمانی از ایجاد فشار خارج از توان مفصل خودداری کنید، مفصل پای برای بازگشت به شرایط اولیه خود نیاز به زمان دارد.
اگر پزشکتان برنامه فیزیوتراپی برای شما مشخص کرده است تا آخر آن را دنبال کنید، حتی اگر فکر می کنید دیگر نیازی به ادامه جلسات درمانی ندارید از پزشک تان درخواست کنید موضوع را بررسی کند، همیشه در نظر داشته باشید که مچ پای شما سابقه شکستگی دارد و به طور کلی از یک مچ پای آسیب ندیده، حساس‌تر است بنابراین در هنگام فعالیت‌های سنگین، یا فعالیت های سریع باید مراقبت بیشتری از پای خود داشته باشید.
حالا که جوانب مرتبط با شکستگی مچ پا را بررسی کردیم وقت آن رسیده به سوال اصلی پاسخ دهیم و آن اینکه شکستگی مچ پا چقدر طول می‌کشد؟ با توجه به مطالبی که ذکر شد مشخص است که عوامل بسیاری در بهبود شکستگی مچ پا اثرگذار است، اینکه میزان و شدت آسیب چقدر بوده تا اینکه چه مقدار در فرایند درمان به توصیه های پزشک عمل کرده باشید همه در سرعت بهبودی اثرگذار است، اما به طور تقریبی اکثر افرادی که به این عارضه دچار می شوند ظرف 6 تا 8 هفته به بهبودی نسبی می رسند هر چند که در برخی موارد این میزان ممکن است تا 2 سال به طول انجامد.
