بیمه به عنوان یک ابزار مالی برای مدیریت ریسک، نقش مهمی در زندگی روزمره ما ایفا میکند. با این حال، گاهی اوقات ممکن است بین بیمهگذار و بیمهگر اختلاف نظرهایی پیش آید که منجر به طرح شکایت شود. در چنین مواردی، بسیاری از افراد با این سوال مواجه میشوند که برای رسیدگی به شکایت خود باید به کجا مراجعه کنند.
در این مقاله، به بررسی مراجعی که برای رسیدگی به شکایات بیمهگذاران وجود دارند، خواهیم پرداخت. همچنین، به مراحل رسیدگی به شکایت، مدارک مورد نیاز و نکاتی که هنگام طرح شکایت باید به آنها توجه کرد، خواهیم پرداخت. برای پاسخ به این سوالات با سرکار خانم زهرا زبرجد، وکیل پایه یک دادگستری گفتگو کردیم.
چه مواردی باعث میشود که بیمهگذاران به بیمه شکایت کنند؟
بیمهگذاران ممکن است به دلایل مختلفی از شرکت بیمه شکایت کنند. برخی از رایجترین دلایل عبارتند از:
- تاخیر در پرداخت خسارت: یکی از رایجترین دلایل شکایت، تأخیر طولانی در پرداخت خسارت است. این موضوع میتواند به ویژه در مواقع اضطراری که بیمهگذار به پول نیاز فوری دارد، بسیار آزاردهنده باشد.
- رد شدن درخواست خسارت: برخی از شرکتهای بیمه ممکن است به صورت غیرمنصفانه درخواست خسارت بیمهگذاران را رد کنند. این میتواند به دلایل مختلفی از جمله عدم ارائه مدارک کافی، تفسیر نادرست قرارداد بیمه یا وجود بندهای مبهم در قرارداد باشد.
- عدم پرداخت کامل خسارت: در برخی موارد، شرکت بیمه ممکن است مبلغ خسارت را کمتر از آنچه که بیمهگذار انتظار دارد پرداخت کند. این موضوع میتواند به دلیل اختلاف نظر در مورد میزان خسارت یا اعمال فرانشیز و سقف پرداخت باشد.
- عدم شفافیت در قرارداد بیمه: وجود بندهای مبهم و پیچیده در قرارداد بیمه و عدم ارائه اطلاعات کافی به بیمهگذار در هنگام عقد قرارداد، میتواند منجر به سوء تفاهم و در نهایت شکایت شود.
- تغییر شرایط قرارداد بدون اطلاع بیمهگذار: برخی از شرکتهای بیمه ممکن است بدون اطلاع قبلی بیمهگذار، شرایط قرارداد را تغییر دهند که این امر میتواند حقوق بیمهگذار را تضییع کند.
- عدم پوشش خسارتهای پیشبینی شده: در برخی موارد، بیمهگذاران متوجه میشوند که خسارتی که متحمل شدهاند، توسط بیمه پوشش داده نمیشود در حالی که انتظار داشتند این خسارت تحت پوشش بیمه قرار گیرد.
مراجع رسیدگی به شکایات بیمهگذاران در ایران کدامند؟
سرکار خانم زهرا زبرجد توضیح دادند که در ایران چندین مرجع برای رسیدگی به شکایات بیمهگذاران وجود دارد که هر کدام به شکلی خاص به این موضوع میپردازند. مهمترین این مراجع عبارتند از:
- سامانه یکپارچه رسیدگی به شکایات بیمهگذاران: این سامانه به عنوان اولین و مهمترین مرجع برای ثبت و پیگیری شکایات بیمهگذاران ایجاد شده است. شما میتوانید به صورت آنلاین شکایت خود را در این سامانه ثبت کرده و روند رسیدگی به آن را پیگیری کنید.
- بازرسی و نظارت بر شرکتهای بیمه: بیمه مرکزی وظیفه نظارت بر فعالیتهای شرکتهای بیمه را بر عهده دارد و در صورت تخلف این شرکتها، اقدامات لازم را انجام میدهد.
- شوراهای حل اختلاف: در بسیاری از موارد، میتوان اختلافات بیمهای را از طریق شوراهای حل اختلاف حل و فصل کرد. این شوراها به صورت محلی فعالیت میکنند و رسیدگی به پروندههای کوچکتر و سادهتر را بر عهده دارند.
- دادگاهها: در مواردی که اختلافات بیمهای از طریق مراجع فوق حل نشود، بیمهگذار میتواند به دادگاه مراجعه کند. دادگاهها به عنوان آخرین مرجع رسیدگی به اختلافات تلقی میشوند.
- سازمان حمایت از مصرفکنندگان: در صورتی که شرکت بیمه به تعهدات خود عمل نکند و حقوق مصرفکننده را تضییع کند، میتوان به سازمان حمایت از مصرفکنندگان شکایت کرد.
مراحل رسیدگی به شکایت از بیمه چگونه است؟
مطابق ماده 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، این دیوان مرجع صالح برای رسیدگی به شکایات افراد حقیقی و حقوقی از سازمان تامین اجتماعی است. بنابراین، اگر از تصمیمات یا اقدامات سازمان تامین اجتماعی ناراضی هستید، میتوانید با مراجعه به دیوان عدالت اداری، حقوق خود را احیا کنید. برای طرح شکایت در دیوان عدالت اداری، بهتر است از یک وکیل پایه یک دادگستری کمک بگیرید.
چه مدارکی برای طرح شکایت از بیمه مورد نیاز است؟
مدارک مورد نیاز برای طرح شکایت از بیمه بسته به نوع شکایت و شرکت بیمه میتواند متفاوت باشد. اما به طور کلی، برخی از مدارک زیر معمولاً مورد نیاز هستند:
- کپی قرارداد بیمه: این سند مهمترین مدرک است که نشان میدهد شما و شرکت بیمه با چه شرایطی با هم توافق کردهاید.
- رسید پرداخت حق بیمه: این مدرک نشان میدهد که شما حق بیمه خود را به طور کامل پرداخت کردهاید.
- گزارش خسارت: اگر شکایت شما مربوط به خسارت است، گزارش خسارت تهیه شده توسط کارشناس بیمه یا سایر مراجع ذیصلاح را ضمیمه کنید.
- مدارک شناسایی: کپی کارت ملی و شناسنامه خود را ضمیمه کنید.
- سایر مدارک مرتبط: هر مدرک دیگری که میتواند به اثبات ادعای شما کمک کند، مانند نامههای رد یا تأخیر در پرداخت خسارت، گزارش پزشکی، عکس از محل حادثه و … را ضمیمه نمایید.
بهتر است قبل از طرح شکایت، با یک وکیل یا مشاور حقوقی مشورت کنید تا از کامل بودن مدارک خود اطمینان حاصل کنید و از بهترین روش برای طرح شکایت آگاه شوید.
نکاتی که هنگام طرح شکایت از بیمه باید به آنها توجه کرد چیست؟
هنگام طرح شکایت از بیمه، توجه به چند نکته مهم میتواند به شما در پیگیری موفقتر پروندهتان کمک کند. تمامی مدارک مرتبط با پرونده خود را جمعآوری کنید. این مدارک شامل قرارداد بیمه، رسید پرداخت حق بیمه، گزارش خسارت، نامههای رد یا تأخیر در پرداخت خسارت، گزارش پزشکی و هر مدرک دیگری که میتواند به اثبات ادعای شما کمک کند، میشود. برای طرح شکایت، مهلتهای قانونی مشخصی وجود دارد. بنابراین، هر چه سریعتر نسبت به طرح شکایت اقدام کنید. در صورتی که پرونده شما پیچیده باشد یا اطمینان کافی برای پیگیری آن به تنهایی نداشته باشید، بهتر است با یک وکیل متخصص در امور بیمه مشورت کنید.
هنگام ثبت شکایت، تمامی جزئیات مربوط به حادثه، خسارت وارده و ادعای خود را به طور دقیق و روشن بیان کنید. پس از ثبت شکایت، پیگیری مستمر پرونده را فراموش نکنید و در صورت نیاز، با شرکت بیمه یا مرجع رسیدگی به شکایات تماس بگیرید. با قوانین و مقررات مربوط به بیمه و رسیدگی به شکایات آشنا شوید. در صورت نیاز، میتوانید از سازمانهای حمایت از مصرفکننده نیز کمک بگیرید.
سخن آخر
رسیدگی به شکایات بیمهای در ایران دارای چارچوب قانونی مشخصی است. با این حال، پیچیدگیهای موجود در قراردادهای بیمه و تنوع شکایات، روند رسیدگی به این شکایات را با چالشهایی مواجه میکند. بیمهگذاران باید با آگاهی از حقوق خود و مراجعه به مراجع صالح، برای احقاق حقوق خود تلاش کنند. در برخی موارد، پیچیدگیهای حقوقی مرتبط با بیمه، نیاز به مشاوره با وکیل متخصص دارد. بنابراین، بیمهگذاران در صورت نیاز به مشاوره حقوقی، میتوانند به وکلای متخصص در امور بیمه مانند سرکار خانم زهرا زبرجد مراجعه کنند.