سردی معده و بلغم دو مشکل مرتبط با سیستم گوارش هستند که میتوانند موجب ایجاد عوارض و ناراحتیهای گوارشی مختلف شوند. سردی معده به وضعیتی اطلاق میشود که حرارت معده کاهش یافته و نمیتواند به طور مناسب غذا را هضم کند. این مشکل معمولا به دلیل عوامل مختلفی از جمله سبک زندگی ناسالم، بیتحرکی، مصرف زیاد مواد غذایی با طبع سرد، سوء مزاج سرد معده و عوامل روانی رخ می دهد. سردی معده ممکن است باعث سوء هاضمه، تورم شکم، سنگینی و افزایش اشتها شود.
بلغم نتیجهای از سردی معده و آسیب به فرآیند هضم است. بلغم در واقع مادهای است که در گلو و قسمت بالای مری قرار دارد و ممکن است به دلیل سردی معده و سوء هضم غذاها افزایش یابد. بلغم معمولاً باعث ایجاد احساس خفگی، سرفه، سردرد و نفخ میشود و میتواند ناراحتی های مختلفی را در سیستم گوارش ایجاد کند. روش های گوناگونی برای درمان سردی معده و بلغم وجود دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.
نشانههای سردی معده
نشانههای معمول سردی معده شامل ترش کردن، نفخ معده، سوء هاضمه، بزرگی شکم، حالت تهوع و بیحالی، احساس سوزش در مری و سر معده، دلدرد، اسپاسم عضلات شکمی، اسهال یا گاهی اوقات یبوست هستند. همچنین، نشانههایی مانند تمایل به خوردن شیرینی، حالت تهوع، آروغ ترش، نفخ شکم، افزایش آب دهان بهویژه در زمان خواب، سفیدی زبان و رنگ صورت، سستی و بیحالی، سفیدی ادرار و عدم تشنگی و تندی نبض نیز ممکن است ناشی از سردی معده و بلغم باشند. از طرفی، اگر غلبه سودا در معده اتفاق بیفتد، اشتهای زیاد و کاذب، ضعف معده، سوزش معده، ترشی دهان، بزرگی طحال، افکار و خیالات منفی و وسواس و گاهی یبوست برای فرد رخ میدهند.
علت سردی معده
روشهای نادرست تغذیه و عادتهای غلط میتوانند سردی معده را افزایش دهند و علائم آن را تشدید کنند. در ادامه به برخی از این روشها و عادتهای غلط اشاره میکنیم.
- خوردن سریع و باعجله غذا
خوردن غذا به صورت عجلهای و سریع میتواند تأثیر منفی بر فرآیند هضم داشته باشد و سبب سردی معده شود. وقتی غذا را به آرامی و با دقت میخورید، معده میتواند برای هضم غذا بهتر کار کند. این به معنای تجزیه و هضم غذا به طور کامل و اصولی است. علاوه بر این، خوردن آهستهتر به شما کمک میکند که به سرعت سیر شوید و از مقدار مناسب غذا استفاده نمایید که این میتواند به کنترل وزن و حفظ سلامتی کمک کند.
- مصرف آب به همراه غذا
آب باعث رقیق شدن غذا در معده شده و ترشح آنزیمها و اسیدهای معده را کاهش می دهد که منجر به کاهش هضم غذا میشود. همچنین، مصرف آب زیاد همراه با غذا میتواند سبب افزایش حجم معده شود و به علت تماس زیاد غذا با معده، سردی معده را تشدید کند.
برای بهبود فرآیند هضم، بهتر است حداقل 30 دقیقه قبل از غذا، آب ننوشید تا معده برای پذیرش غذا آماده شود. همچنین، پس از وعده غذایی نیز بهتر است حداقل 30 دقیقه صبر کرده و سپس آب بنوشید. این کار باعث میشود تا فرآیند هضم غذا به درستی انجام شود و مشکلاتی مانند سردی معده کاهش یابد.
- مصرف غذاهای دیرهضم
مصرف غذاهای دیرهضم ممکن است در برخی افراد باعث کاهش سرعت هضم و ایجاد مشکلات معده شود. برخی از غذاهای دیرهضم شامل موارد زیر میشوند:
- غذاهای چرب و و سنگین
- غذاهای حاوی فیبر بالا
- غذاهای اسیدی و تند
میوهها، سبزیجات، غلات کامل و محصولات لبنی با چربی پایین مثالهایی از غذاهایی هستند که می توانید با مصرف آن ها، از هضم دیرهنگام غذا جلوگیری کنید. همچنین، مصرف وعده های غذاهای کم و مکرر به جای وعدههای سنگین نیز میتواند در بهبود فرآیند هضم و جلوگیری از سردی معده کمک کند.
- مصرف ادویه های تند
مصرف ادویههای تند ممکن است تحریک معده را افزایش داده و باعث سردی معده شود. برخی از ادویههای تند شامل فلفل قرمز، فلفل سیاه، زیره، روغن تند، آویشن و سیر هستند. این ادویهها معمولاً حاوی ترکیباتی هستند که میتوانند موجب تحریک معده و دستگاه گوارش شوند.
اگر مشکلاتی مانند سوزش معده، اسیدیته معده، یبوست یا معده عصبی دارید، بهتر است استفاده از ادویههای تند را محدود کنید. به جای آن، میتوانید از ادویههای ملایمتری مثل زردچوبه، دارچین، زنجبیل و زعفران استفاده کنید. این ادویهها به غذاها عطر و طعم دلپذیری میدهند و معده را به میزان کمتری تحریک میکنند.
- مصرف بیش از حد هله هوله در میان وعده ها
مصرف هله هوله بین وعدههای اصلی ممکن است عوارض منفی بر روی فعالیت معده داشته باشد و سبب سردی معده شود. وعدههای غذایی منظم و کامل برای حفظ سلامتی معده بسیار مهم هستند.
انواع هله هوله ها به طور معمول بین وعدههای اصلی مصرف میشوند. اما مصرف زیاد این محصولات میتواند باعث کاهش فعالیت معده شده و در نتیجه سبب سردی معده و کاهش تولید اسید معده گردد. این موضوع منجر به ایجاد مشکلات گوارشی و عوارضی مانند سوزش معده و احساس سیری کاذب می شود.
برای حفظ سلامتی معده و بهبود فرآیند هضم، به جای هله هوله، وعدههای غذایی کامل و منظم مصرف کنید. در انتخاب میانوعدهها، بهتر است از میوهها، سبزیجات تازه، میوه خشک، میوههای خرد شده، یا میانوعدههای پروتئینی کم چرب مانند ماست، موز، بیسکوییت، یا میوههای تازه استفاده کنید.
درمان گیاهی سردی معده
درمان گیاهی سردی معده میتواند بهبود تعادل گرما و سرما در معده را تسهیل کند و علائم آن را کاهش دهد. برخی از روشهای درمانی گیاهی برای درمان سردی معده شامل استفاده از زنجبیل، دارچین، زیره سبز و چای گیاهی گرم می شوند. در مصرف این داروهای گیاهی نیز باید اعتدال را رعایت کنید.
مهمترین نکته در مورد برطرف کردن سردی معده، شناخت مواد غذایی مختلف و طبع آن ها است. با بررسی خوراکی های مختلف و آشنایی با طبع و مزاج آن ها، می توانید تا حد امکان از سرد شدگی معده و مشکلات ناشی از آن در امان باشید.