یکی از سوالاتی که دوران دبستان یا به عنوان پرسش اطلاعات عمومی از همه ما پرسیده میشد، تعداد دندان های انسان بوده است. دندانها عضو مهمی در گوارش انسان محسوب می شوند، چراکه با جویدن غذا امکان هضم آن فراهم می شود. همچنین نقش پررنگی در زیبایی لبخند شما دارد. در این نوشته به بررسی دقیق این پرسش که تعداد دندانهای انسان چقدر است می پردازیم و انواع دندانها را بررسی می کنیم.
تعداد دندان های انسان بزرگسال چند عدد است؟
هنگامی که می خواهیم تعداد دندانهای انسان را بررسی کنیم، بهتر است اینگونه سوال بپرسیم که تعداد دندان های انسان بالغ چه مقدار است؟ به طور کلی میتوان گفت که هر فرد بالغ دارای 32 دندان است. اما در دوران کودکی فرد تنها 20 دندان دارد. با رشد انسان و ورود از مرحله کودکی به نوجوانی در سن 12 سالگی، فک نیز بزرگتر شده و امکان گنجایش دندانهای بیشتر را دارد. در این سن تقریبا تمام دندانهای دائمی رشد کرده و از لثه بیرون آمده اند، اما دندان های عقل در سنین بالاتر رشد پیدا می کنند. دندانهای عقل معمولا در شمار تعداد دندانهای انسان محسوب نمی شود.
انسان چند دندان دارد؟
همانطور که گفته شد پاسخ کلی به پرسش”تعداد دندانهای انسان” 32 عدد است. اما برای بررسی دقیق تر آن بهتر است دندانها را بر اساس نام و نوع آن شمارش کنیم. دندانهای انسان بعضی شیری و بعضی دائمی هستند. در اینجا به بررسی هر دو نوع آن می پردازیم:
- دندانهای شیری
همانطور که گفته شد، تعداد دندانهای انسان نابالغ یا به اصلاح کودک، 20 عدد است، یعنی 10 عدد در هر آرواره. به این دندانها شیری گفته میشود. اولین سری از دندانهای شیری که از لثه خارج میشوند دندانهای پیش هستند. این دندانها به مرور میافتند، از این رو دائمی محسوب نمیشوند. همانطور که دندانهای پیش زودتر از بقیه از لثه خارج میشوند، در حدود سن 6 سالگی این دندانها زودتر میافتند. پس از مدتی، دندانهای دائمی جای این دندانهای شیری را میگیرند. تقریبا تا سن 12 سالگی، تمامی دندانهای فرد دائمی هستند.
- دندانهای دائمی
تعداد دندانهای دائمی انسان به تفکیک نام و کاربرد آنها به شکل زیر است:
- دندانهای پیش: این دندانها در جلوی فک قرار داشته شامل 8 عدد است که چهارتای آن در فک بالا و چهارتای آن در فک پایین هستند. شکل این دندانها موجب میشود فرد به کمک آن بتواند غذا را بریده یا خرد کند.
- دندانهای نیش: تعداد این دندانها 4 تا است که دوتای آن در فک بالا و دوتای دیگر در فک پایین هستند. هر جفت از آنها دندانهای پیش را احاطه کرده اند. این دندانها تیزترین دندانها هستند و برای سوراخ کردن غذا کاربرد دارند.
- آسیای کوچک: تعداد 8 عدد هستند که پس از دندانهای نیش به صورت دوتایی قرار میگیرند.
- آسیای بزرگ: بیشترین تعداد دندانهای انسان، به آسیای بزرگ تعلق دارد که مجموعا 12 عدد است.
- دندانهای عقل
دو جفت دندان در فکهای بالا و پایین، در دهه سوم زندگی افراد یعنی میان 20 تا 30 سالگی شروع به خروج از لثه میکنند. این دندانها سومین جفت از دندانهای آسیای بزرگ محسوب میشوند و در شمارش تعداد دندانهای انسان، بهعنوان دندان دائمی محسوب میشوند. با اینحال، در بعضی افراد، این دندانها موجب ایجاد مشکلات مختلف میشود. از جمله فشار به دندانهای آسیای بزرگ هنگام خارج شدن از لثه که ایجاد درد می کند.
آیا ممکن است فرد بیشتر یا کمتر از 32 دندان داشته باشد؟
بیماریها و اختلالات مختلفی باعث می شود تعداد دندانهای انسان کم یا زیاد شود. در افرادی که دندانهای شیری آنها نمی افتد و دندانهای دائمی در کنار آنها ظاهر می شوند، تعداد دندان بیشتری در دهان دارند. در اصلاح به این اختلال پردندانی یا هیپردانتیا گفته می شود. عوارض مختلفی نیز ممکن است باعث شود تعداد دندانهای انسان بالغ کمتر از فرد عادی باشد. مثلا از دست دادن دندان بر اثر حادثه یا نهفتگی دندان. بیماری نهفتگی دندان معمولا برای دندان عقل رخ می دهد که بسیار شایع است. در این بیماری، دندان نهفته در مسیر خود از لثه خارج نشده و ممکن است در استخوان فک به وجود بیاید. افرادی که غذاهای ناسالم مصرف می کنند یا به سیگار اعتیاد دارند، بیشتر در خطر عوارض افتادن دندان هستند. توجه به سلامت دهان و دندان و پرهیز از نوشیدنیهای گازدار و البته سیگار و قلیان می تواند موجب جلوگیری از بروز چنین عوارضی برای دهان و دندان شود.